Του Δημήτρη Ρομποτή*
Με αφορμή την πρόσφατη επίσκεψη Μπάιντεν στην Κύπρο κι’όλη αυτή την «κινητικότητα» για νέα προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού, νομίζω είναι η στιγμή κατάλληλη να γίνη μία συζήτηση προκειμένου να επανατοποθετηθή το πρόβλημα στο αυτονόητο πλαίσιό του, διότι εδώ και μερικά χρόνια η διαδικασία έχει εκτροχιαστεί ολοσχερώς με τάσεις πλήρους αποδέσμευσης από τα όρια της πραγματικότητας όσο πλησιάζουμε προς την υποτιθέμενη «λύση». Κατά αρχάς, πρέπει η κυβέρνηση της Κύπρου με αποφασιστικότητα, σαφήνεια και όχι περιστροφές να δώση τέλος σ’αυτό το παραμύθι – που λανθασμένα έχουμε φτάσει να θεωρούμε και πολλοί από εμάς ως αληθινό – ότι οι Τουρκοκύπριοι «ηγέτες» εκπροσωπούν τους τουρκόφωνους Κυπρίους! Μακράν της αληθείας και επ’αυτού ομιλούν οι αριθμοί: οι περισσότεροι Τουρκοκύπριοι ζουν …στο Λονδίνο όπου τους έστειλε η ανέχεια της “απελευθέρωσης” και “προστασίας” που επέφερε η τουρκική εισβολή! Οι εν λόγω «ηγέτες» χρωστούν τη θέση τους όχι στην ετυμηγορία του «λαού», αλλά στις δημοκρατικές επιφάσεις ενός καθόλα αυταρχικού καθεστώτος και τις τουρκικές δυνάμεις κατοχής μαζί με τους εποίκους που κουβάλησαν συνιστώντας πλέον πλειοψηφία. Δεν είναι όμως Τουρκοκύπριοι, άσχετα αν ζουν εκεί χρόνια (πολλοί όχι και τόσα για να θεωρούνται παρατραβηγμένα έστω, Κύπριοι)! Ο εκάστοτε «ηγέτης» της «Τουρκοκυπριακής πλευράς» εκπροσωπεί τις κατοχικές αρχές και απολύτως κανέναν «λαό»!
Ομοίως, οφείλει να τερματιστή και η απαράδεκτη – από κάθε πλευρά – προσπάθεια εξίσωσης του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας – εκλεγμένος από πραγματικό λαό χώρας διεθνώς αναγνωρισμένης, μέλος διεθνών οργανισμών – με τον «κοινοτάρχη» των κατεχομένων! Δεν είναι ίσα κι’όμοια ο πρόεδρος της Δημοκρατίας με πρόεδρο …συλλόγου! Ενας αρχηγός κράτους διαπραγματεύεται με ομολόγους του, μια χώρα διαπραγματεύεται με άλλη χώρα (την Τουρκία εν προκειμένω κι’όχι με εκπροσώπους κατοχικών «κυβερνήσεων» περιοχής χωρίς καμμία διεθνή αναγνώριση). Οσο συνεχίζεται αυτό το ύπουλο «παιχνίδι» κι’όσον οι Κύπριοι και η διεθνής κοινότητα το αποδέχονται, τόσο θα εκφυλίζεται το πρόβλημα από εισβολής και κατοχής σε ενδοκοινοτική διαφορά! Και δεν είναι ενδοκοινοτική διαφορά πλέον, έστω κι’αν κάποτε υπήρξε, αφού ο μεγαλύτερος αριθμός των κατοίκων στα κατεχόμενα δεν συνιστά κυπριακή κοινότητα, αλλά πληθυσμιακό συνονθύλευμα με πλειοψηφούσα συνιστώσα μη Κυπρίους! Από τα «dear Glafkos and dear Raouf» του ανεκδιήγητου Ανάν φτάσαμε ουσιαστικά να αναγνωρίζωνται δύο πρόεδροι σε μία χώρα! Αυτός ήταν ο στόχος εξαρχής, να αναβαθμιστή ο εισβολέας και κατακτητής σε «ισότιμο συνομιλητή». Κι’όταν αρχίση ο εκφυλισμός, άντε να μαζέψης τη διαδικασία μετά. Εχεις χάσει αυγά και καλάθια …
Λένε και ξανελένε διάφοροι, όχι απαραιτήτως με κακή πρόθεση, ότι ο χρόνος κυλάει εναντίον της Κύπρου, παγιώνεται η κατοχή, οι γενιές έρχονται και παρέρχονται, δημιουργούνται νέα δεδομένα επί τάπητος κλπ. Ολα αυτά ισχύουν, αλλά σε καμμία περίπτωση δεν θα πρέπη να εκληφθούν ως πράσινο φως για ισοπέδωση των πάντων στο όνομα μιας λύσης που από στόχος μπορεί να γίνη αυτοσκοπός. Η πολιτική δεν λειτουργεί με έμμονες ιδέες, αλλά με ιδέες. Εάν η διαδικασία δεν επιστρέψει σε πραγματικές βάσεις, με κεντρικό άξονα ότι πρόκειται για θέμα εισβολής και κατοχής, οποιαδήποτε λύση μόνο κατάλυση μπορεί να είναι.
Ταυτόχρονα, η Κυπριακή Δημοκρατία θα πρέπη πάραυτα να ανοίξη διόδους επικοινωνίας – όχι ότι δεν έχει, αλλά να επισημοποιηθούν και να εντατικοποιηθούν – με τους τουρκόφωνους πολίτες της αρχίζοντας με τις κοινότητες της πλειοψηφίας, του Λονδίνου δηλαδή, και συνεχίζοντας με τις κατεχόμενες περιοχές. Θα έφερναν τα πάνω κάτω οι Κύπριοι διαπραγμευτές εάν στις επόμενες συναντήσεις με τους εκπροσώπους των κατοχικών αρχών είχαν μαζί τους, ως μέλη ή παρατηρητές της διπλωματικής αποστολής, Τουρκοκύπριους από το Λονδίνο κι’από τα κατεχόμενα! Η κυβέρνηση πρέπει να ξεχωρίση με τον πλέον επίσημο τρόπο τους Τουρκοκύπριους ή τουρκόφωνους Κύπριους από τους Τούρκους εποίκους και τις τουρκικές δυνάμεις κατοχής. Ενα τέτοιο ρήγμα στη δήθεν «Τουρκοκυπριακή πλευρά», με συστηματική καλλιέργεια και ελικρίνεια προθέσεων, θα ανέτρεπε όλες τις αιτιάσεις της Αγκυρας περί «δύο κοινοτήτων», «δύο κρατών» κλπ. Ας μην ξεχνάμε ότι ήδη πάνω από 90.000 Τουρκοκύπριοι είναι πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας, της μίας και μοναδικής χώρας τους, δηλαδή.
Και δεν είναι κυρίως η διπλωματική σκοπιμότητα που θα πρέπη να υπαγορεύη τον διαχωρισμό Τουρκοκυπρίων και εγκαθέτων από το επίσημο κράτος, αλλά υποχρέωση προς τους ίδιους τους πολίτες του. Ο τρόπος που γίνεται η διαπραγμάτευση τώρα, με την Κυπριακή Δημοκρατία να συνομιλή απευθείας με την υποτιθέμενη ηγεσία των υποτιθέμενων Τουρκοκυπρίων είναι πέραν από παράνομος και βαθύτατα αντιδημοκρατικός! Πώς συνομιλείς για λύση με ανθρώπους που δεν εκπροσωπούν αυτό που ισχυρίζονται ότι εκπροσωπούν; Για ποιό λόγο η Κύπρος να παίζη αυτό το παιχνίδι εις βάρος των ίδιων της των πολιτών, αλλά και της εθνικής της κυριαρχίας η οποία τίθεται σε αναστολή κάθε φορά που ο πρόεδρός της συνδιαλέγεται επί ίσοις όροις με εγκαθέτους κατοχικών δυνάμεων; Και ποιό διεθνές δίκαιο ή εθιμικό μπορεί να ανεχτή κάτι τέτοιο; Είδατε τον πρόεδρο της Ουκρανίας να έχη ανοίξει διάλογο με την «κυβέρνηση» της Κριμαίας ή τον πρόεδρο της Γεωργίας να συνομιλή απευθείας με τους «προέδρους» της Αμπχαζίας και της Οσετίας;
Ετσι που πάει η Κύπρος θα θέση νέα προηγούμενα εις βάρος της και εις βάρος κάθε έννοιας κυριαρχικής αξιοπρέπειας. Την επόμενη φορά που ο Κύπριος πρόεδρος θα κληθή να συναντηθή με τον «τουρκοκύπριο ηγέτη» ως «ελληνοκύπριος ηγέτης», όπως αναφέρουν και οι σχετικές ανακοινώσεις του ΟΗΕ κάθε φορά, ας σκεφτή ποιός είναι κι’ας πράξη ανάλογα!
*Ο Δημήτρης Ρομποτής είναι δημοσιογράφος με έδρα τη Νέα Υόρκη.
