Του Δημήτρη Ρομποτή*
Ασχετα αν ήταν σωστό ή όχι αυτό που είπε ο Φίλης, πρέπει να μας προβληματίση η έμπλεη μίσους, πρωτόγονου πάθους, “θρησκευτικού” μένους και τις περισσότερες φορές εκτός θέματος αντίδραση από μέρους επώνυμων και ανώνυμων Ελλήνων. Τί έγινε η “δημοκρατική μας ευαισθησία”, ο “σεβασμός στην άποψη του άλλου”, η “ακλόνητη” πίστη μας στην “ελευθερία της έκφρασης” και το “αδιαμφισβήτητο” γεγονός ότι “η Ελλάδα γέννησε τη δημοκρατία” (μέγα ψεύδος! Η αρχαία Αθήνα γέννησε τη δημοκρατία και η Αγγλία τον σύγχρονο κοινοβουλευτισμό. Η Ελλάδα δεν γένησε απολύτως τίποτα, ακόμη και τη διαφθορά μας από άλλους την πήραμε. Να μην ισοπεδώνουμε τα πάντα όταν μας συμφέρη!); Γιατί δεν μπορούμε ποτέ να συζητήσουμε για ο,τιδήποτε σ’αυτή τη γαμημένη τη χώρα;;; Αν τα “δημοκρατικά” αντανακλαστικά μας δεν αντέχουν ούτε μια διαφοροποίηση μεταξύ εθνοκάθαρσης και γενοκτονίας τότε ζήτω που χεστήκαμε! Αυτό κατά τη γνώμη μου είναι πολύ σοβαρότερο πρόβλημα από το αν ο υπουργός παιδείας της Ελλάδος κάνει μία ακόμη προκλητική δήλωση. Πού πάει η ελλαδική κοινωνία με τέτοια νοοτροπία, με τόσο πάθος (με την αρχική του έννοια, της αρρώστειας δηλαδή) που ξεπερνάει τα όρια της τύφλωσης φτάνοντας την αφιονισμένη παραίσθηση;
Μου αρέσει που αναφερόμαστε με περιφρόνηση έως και αηδία στους μουσουλμάνους φονταμενταλιστές, στα αυταρχικά καθεστώτα του Περσικού Κόλπου, στην καταπιεσμένη Τουρκία, στις ημιδημοκρατίες της υπόλοιπης βαλκανικής χερσονήσου, σε όλους τους άλλους τέλον πάντων και αδυνατούμε να ανοίξουμε τα μάτια μας και να δούμε αυτό το αλλοπρόσαλο πράμα που μας κοιτάζει από τον καθρέφτη! Κατηγορούμε όλους τους άλλους για δύο μέτρα και σταθμά κι’όχι πάντοτε αδίκως, αλλά αδυνατούμε να δούμε ότι εμείς έχουμε κάνει αυτή την τακτική τρόπο ζωής! Σε ατομικό και συλλογικό (όσο είναι δυνατόν να υπάρξη λογική) επίπεδο αλλιώς μετράμε τη δική μας συμπεριφορά κι’αλλιώς των υπολοίπων. «Υπερέχωμεν πάντοτε», όπως είχε γράψει ένας συμπαθής παντοπώλης κάτω από την πινακίδα του μαγαζιού του για να πάνε τη νύχτα κάποια πειραχτήρια και να προσθέσουν «στη βλακεία»!
Η 5ετής κρίση που ενέσκυψε στη χώρα, αποτέλεσμα ενός συνδυασμού εξωτερικών και εσωτερικών παραγόντων, αντί να απελευθερώση τους Ελληνες, να τους κάνη να περιορίσουν, αν όχι να κόψουν, τις μαλακίες, μέχρι στιγμής έχει ως αποτέλεσμα ακριβώς το αντίθετο: η πεποίθηση ότι η Ελλάς είναι το απόλυτο θύμα, η αθώα Ιφιγένεια ποιός ξέρει ποιάς εκστρατείας, έχει ουσιαστικά παγιωθεί παραλύοντας ουσιαστικά κάθε δράση κι’ανοίγοντας διάπλατα τον δρόμο στην αντίδραση εναντίον ορατών τε και αοράτων!
Θυμάμαι πριν χρόνια, στην προσπάθεια που ξεκίνησε η Μελίνα Μερκούτη για την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα που έκλεψε ο Ελγιν, πρωτοστατούσε ο Αγγλος δημοσιογράφος Κρίστοφερ Χίτσενς. Χαρισματικός άνθρωπος και μέγα μυαλό, είχα την τιμή να τον γνωρίσω και να του κάνω συνέντευξη. (Η πλάκα είναι ότι εγώ θεωρώ πως τα μάρμαρα πρέπει να μείνουν στο Λονδίνο, για λόγους που έχω εξηγήσει και θα εξηγήσω άλλη φορά, και έχω φάει και το σχετικό μπινελίκι από τους υπερευαίσθητους!) Και ενώ ο Κρίστοφερ έγραφε και μιλούσε για την επιστροφή των μαρμάρων, κανένας στην Αγγλία δεν προσπάθησε να τον σιγήση ούτε τόλμησε να τον κατηγορήση για αντεθνική συμπεριφορά! Η παθιασμένη στάση του, πάντοτε με επιχειρήματα κι’όχι με συνθήματα, εθεωρείτο φυσιολογική στα πλαίσια μιας ανοιχτής, δημοκρατικής και παραδοσιακής κοινωνίας όπως η βρετανική. Φανταστείτε έναν Ελληνα μεγαλοδημοσιογράφο να είχε βγει και να υποστήριζε (όπως εγώ) ότι τα Ελγίνεια πρέπει να παραμείνουν στην Αγγλία! Αν δεν τον είχε εκτελέσει η 17η Νοέμβρη, θα έπρεπε να φύγη από την Ελλάδα, θα τον φτύνανε στον δρόμο, ούτε πολιτικός να ήτανε!
Θυμάμαι επίσης ένα μυθιστόρημα/πραγματική ιστορία που είχα διαβάσει, με τίτλο «Μια Προίκα Αμανάτι». Εγραφε ο δημοσιογράφος/συγγραφέας πως όταν ήρθε στην Ελλάδα τη δεκαετία του ’80 και επισκέφτηκε τα χωριά των ακόμη τουρκόφωνων Ποντίων κανένας δεν τον παρακολουθούσε, η αστυνομία δεν τον ενόχλησε και γενικά μπορούσε να κάνη τη δουλειά του χωρίς κανένα πρόβλημα, εν αντιθέσει με την Τουρκία που κάτι τέτοιο θα είχε προκαλέσει τις υποψίες των αρχών. Πώς έγινε και φτάσαμε στο σημερινό σημείο, ο ένας να υποψιάζεται τον άλλον, να μην τολμάς να μιλήσης γιατί θα σου φορέσουν ταμπέλα, να μην γίνεται ουσιαστικός διάλογος για τίποτα;
Είναι απογοητευτικό μετά από τόσα χρόνια δημοκρατικής εμπειρίας, ευρωπαϊκής μετάλλαξης και καταναλωτικής απογείωσης η Ελλάδα να εμφανίζεται ως η πλέον …αραβική χώρα του δυτικού κόσμου! Δεν ξέρω τί πρέπει να γίνη, ποιές μπορούν να είναι οι λύσεις, τί χρειάζεται, τί δεν χρειάζεται. Ας αρχίσουμε τουλάχιστον να συζητάμε, ας μάθουμε να ακούμε τους άλλους ή τουλάχιστον ας τους αφήσουμε να μιλήσουν. Ας ανοίξουμε και κανένα βιβλίο, αφήνοντας τον υπολογιστή και το διαδίκτυο κατά μέρος. Ας ξανατηλεφωνήσουμε σε πρώην φίλους με τους οποίους μας χωρίζουν κομματικές ή άλλου είδους διαφορές. Κοινωνία χωρίς συνενόηση δεν υφίσταται και συνενόηση χωρίς τουλάχιστον δύο διαφορετικά μυαλά επίσης δεν νοείται!
*Ο Δημήτρης Ρομποτής είναι δημοσιογράφος με έδρα τη Νέα Υόρκη.
